Vidononu ndi katondelu kaki
Vibungu va soya
- Vitulya mani
- Vichepeska kapangilu ka chakulya m’mbewu ndipu paumalilu vuna yichepa
- Kudila mankhwala kuchepeska suzgu ili
- Tingadilasu mutetezga, misisi ndi mani ndi munkhwala wamampha wachifipa.
Muswa
- Muswa utulya soya powakuwa mpaka kucha ukongwa asani kwe chilala chakulutiliya
- Mungaziwa asani mbewu yifota vo vipangiska kuti yiwi pamwenga kufwa
- Zuwani yoyalyika kuti muwoni misisi pamwenga mumphata mwambewu kuti musimikizgi kuti ndi muswa pamwenga ndi matenda nganyaki.
- Misisi panyaki mbewu yosi yituwa yakutoloka ndikumatika ndi dongu
- Kulyika ndi muswa kupangika ukongwa ukongwa muchifuku kupambana ndi muchihanya, mumalu ngakusika kupambana ndimalu ngakukwela, mumbewu yakukwinyiliya kumbana ndiyanthazi pamwenga zakujintha
Mbewu zozasuzgika ndi chilalala zituwa pachofyo chakulyika ndi muswa.
- Kusinthasintha mbewu ndikutuzgamu viswaswa mumunda kupangiska kuti muswa uthawi.
. Tuvidononu toti wonkha maji
- Titonkha asani mbewu yayamba maluwa ndi kunthazi kosi
- Mungabaya vidononu pakupope kamoza pe Cypermethrin ndi Dimethoate 10 EC.
Matenda
Mulosu (Rust)
- Ndi nthenda yimoza yoyitofya ukongwa
- Matenda nganyaki nge ndi frogeye, bacterial pastule, red lead blotch ngako soya kweni ngatofya cha
- Mani ngo ngakoleka ngaja nditivilonda ta khofi panyaki tiyera kusi kwaki
- Asani mwato mani ndikuwika pa kasalu panyaki pepala lituwa ufya wa khofi pamwenga wa mulosu utuwa asani matenda ngako nthazi
- Asani soya ngwakoleka ukongwa mani ngosi ngatuwa weche wandakhomi vovichepeska vuna pafupifupi yosi
- Nthenda iyi yisuzga ukongwa asani mphepu ye ndimutika unandi panyaki vuwa njinandi
- Soya yowasweleskeka kupanda ndiyo wakoleka ukongwa
- Mwaviyo pandani munyengu yaki December weche wandamali
Mandolu (Nematodes)
- Yingajawamu mumunda kwambula kuoneska vizindikilu pachanya pa dongu
- Mumundamo yasuzga ukongwa vuna yichepa pamanavi
- Soya wa ntcheti ndi wambula kukuwa ntchimanyikwilu cha mandolo
- Asani soya wakoleka ukongwa watufya wachenda pangi maluwa ukongwa ukongwa pachilala po dongu lisunga maji cha
Kutonda kwaki:
- Wonesesani kuti dongu nda nyata ndipu mutika ulimu wakukwana chifukwa upangiska mbewu kupilila ndipu vizindikilu va pachanya pa dongu vichepa
- Kusinthasintha munda pakupandamu vingoma ndi thonji pavyaka viwi viwoneska kuti vitovya
- Pandani mbewu zozipilila nge ndi Ocepara 4
Matenda nga khati: (virus)
- Ngatuza ndi tividononu tituwa
- Vimanyikwilu vaki ndi nge kukwinyana ndikupulutuka kwa mani
- Matenda anga ngayambiskikasu ndi nyinda
- Vimanyikwilu vaki vinyaki ndi nge kukwinyana kwa mani kuja nge ngamila kwa mani ngakale, kuchepa kwa mani ndikutondeka kukuwa kwa mbewu.
- Zuwani ndi kotcha mbewu yoyakoleka
Mo tingatondera matenda nga soya
- Pandani mbewu yakuzomelezgeka ndipu yambula matenda
- Pandani mbewu zozipilila kudela kwinu
- Pandani mwaliwi kuti muthawani ndimatenda ngo ngatuza kuumalilu kwa nyengu ya ulimi kuti mulimbikiski kukuwa kwamampha kwa mbewu zozilimba ndi matenda
- Lekani kupanda mbewu yo yatuwa ko kuli matenda
- Zuwani ndikotcha mbewu zozaoneka ndivizindikilu
- Pandani mbewu yakutowa
- Sinthani munda wa soya ndi mbewu nge ndi vingoma ndi mapira
- Chepeskani dondu pakuti ndilu lisunga matenda