Module Articles

Mpunga

Mpunga

Mitundu

Ulimi Wa Somba

Chiyambi

Mpunga ulimika ukongwa ndi alimi wamanawamana Mmalawi.  Mumadela nganyaki ulimika asani vingoma valimika kweni mphepeti mwa Nyanja, Phalombe, Shire valley ndi madela ngaku Nyanja ya Chirwa ulimika nge ndi chakulya panyengu ya vuwa ndipuso wakudiliya muchihanya.

Chilatu: 

Kulutiska panthazi malusu ngakalimilu kuti vuwa yijengi yinandi mwakulutili

Paumalilu wamasambilu anga walimi wawanikiivi:

  • Ulimi wamampha wa mpunga
  • Kuphwelele mpunga kuvidononu ndi matenda
  • Asambili kulutiska panthazi ulimi wa mpunga
  • Wawaniki kakololelu ka mpunga

Kusankha mbewu ndi vyanyengu

  • Wukuwa umampha mdongu lakuteka maji
  • Wukhumba vuwa yinandi
  • Wukhumba malu ngakufunda

Mitundu

  •  

Vizindikilu

FAYA (14M69)

Wuja ndi vuna yimana.

Timbewu taki tituwa takusiyanasiyana.

Ulimika ndi nyengu ya vuwa chifukwa mudongu lo liteka maji ukongwa wutuwa pasi

Wutucha pamazuwa 150 - 155

BLUE-BONNET

Wunowa ndi kununkhira ukongwa

Wulimika panyengu zosi yavuwa ndi chihanya

Wutucha liwi ndiposu vuna yituwa yinandi

Wutucha mazuwa 120-130.

SENGA (IET 4094)

Ngwamampha kudiliya

Wuto mazuwa 116 kucha

CHANGU (IRI 1561- 250- 22)

Ngwamampha kudiliya

Wuticha pamazuwa 119 munyengu yachifuku pemwangi 145 munyengu yachihanya

NUNKILE (PUSA 33)

Ngwamampha kudiliya

Ungalimika kawi pachaka chifukwa uticha liwi mazuwa 112 muchifuku ndi 140 muchihanya

 

Alimi anyaki alima mbewu zakali nge ndi Kilombero, Singano, Kalulu and Mwasungo. Alimi alimbikiskika kuchita vosi vakwenere kuti akolongi mpunga wunandi.