Module Articles

EWV Tonga Version

EWV Tonga Version

Theme V. Chigomezgu Mu Ntchtu

Ichi ndi chakulongo pamwenga ukaboni wa kusinthika ko kuchitika penipo munthu waleka malusu ngakali ndikwamba nga sonu nge mabizinesi, kulima pakulondo nthowa zasonu, kuyanjana ndi ma banja pamwenga ndi mizi kweniso kuyamba kujalikisa wanthu pamoza chifukwa cha chitukuku

Kwa mphindi zinkhondi gulu lipange sewero lakulowoloka mtsinji

Akambiyeni wanthu watatu za seweru lenili

Wanthu akambiyani sambiru laseweru pokuwona ivi-

Chachitikanga ntchinthu uli museweru ili?

Kumbi kulwandi ya longozi wanthu yawa wamiya yani?

Kumbi mtsinji umiyanji muchigawa chidu?

Kumbi miya imiyanji?

Kumbi ndi nthowa uli zak zinagwirisika ntchitu pakuwolosa wanthu wa?

Kumbi ndi nthowa niyi yo wanthu wayiyanja ukongwa?Kumbi ni niyi?

Kumbi tingagwira uli nthitu pamoza kuti titukuwi chigawa kwa wanthu

 

Kapangiru ka bizinesi – Luke 14:28-30

  • Kumbi tisambiramu vinthu uli mu nkhani ya kujalikisya ma pulani?
  • Yesu wakuwiya mubanja la bizinesi ya ukalipentala ndipu waziwanga  kukhumbika kwakuwelenge bizinesi umampha ntchito indanayambi kumbi?

Mtima wambura mantha pamwenga kopa pa bizinesi – Mathew 14:22-23, Mathew 13:44-46

  • Kumbi mundimiyi iyi  tisambiramu vinthu uli kuleka kopa pakupanga bizinesi?

 

KUMBULIKA PAMWENGA KUUNIKILA MABIZINESI

Garlic farming

  • One acre of Garlic = 7tonnes (7,000kg)
  • 1kg is sold at MK5, 000
  • Therefore, 30,000kgs = MK35, 000,000.00
  • This takes 5months only to harvest
  • (MK10,000/kg = MK70,000,000.00)
  • (MK20,000/kg USA Market = MK140,000,000.00)

Tomato farming

  • One acre of Tomato=10,000 plants (though it can take even 30,000plants)
  • 1 plant = 40 fruits
  • 1fruit sold at MK50
  • Therefore 1acre               =MK20, 000,000.00
  • This takes 3-5months only to harvest


Onions farming

  • One acre of Onions = 120,000 plants
  • 1 plant = 1 onion
  • One onion sold at MK50
  • Therefore 1 acre=MK6,000,000.00

 

Vakwenere kuwanawaniya

 

  1. Kumbi alimi widu wakolola pamenga kusaniya ndalama ngemo vilili muchanyamo?
  2. Asani ndiviyo cha, ndi chifukwa uli?

-Avuna vimanavi kuyanisana ndimo vitenere kujaliya chifukwa chambura kulondo ndondomeko ya kalimidwe

-Wagulisya pa mtengu umana chifukwa walima mbeu zo zepeposiposi?

        3            Alimi anga chitanji kuti asaniyengi viyo?

                        -Kulondo nthowa  za kalimiru ka sonu/makono

                       -Kupanga ulimi wakudiriya kuti walimengi mbeu zo zisowa

                       -Kugulisa vuna mu magulu

                        -Kulima mbeu zakulekanalekana

                        -kuja ndi viwetu.

                        -kupanda mbeu pa ekala nyengu zakulekana kuti zingazichanga nyengu imodzi cha.

 

UTHENGA WAKWENERE KUUKUMBUKA NDIKUUGWILISYA NTCHITO

  1. Cholatu cha ku Yehova pakulenga munthu chenga chakuti waje umoyu wamampha, wambura matenda, wambura kusowa kanthu kweniso  wanangwa  (Gen 2)
  2. Yehova  wakulenga munthu kuti wagwirengi ntchitu ndikusamaliya chilengiwa (Gen2 vesi 15). Zakuti ntchitu ikupelekeka munthu wati wananga (Gen 3) ndi bodza likulu ukongwa limu.
  3. Yehova  wakhumba  mabanja ngajengi  mwa wanangwa
  4. Nyifwa ya Yesu ikutiwombo ku chilangu ndi ku kwananga.