Articles

Ulimi Wa Wavivwati Wa Vimiti Vachilengiwa

Kupanga kafukufuku pamwenga kusandasanda vivwati vo vikoliyanaku ndi pamupulani nginu kweniso vi vwati vanthazi, vakwenere vo zakukupasani phindu panthazi. Ivi vichitika chifukwa vivwati vinyaki vituwa va maluwa waka kweniso vambura kukhumbika mwaviyo mulimi watenere kuziwa mitundu yosi yavimiti vachilengiwa vo wativikhumba pamwenga vo vikuwa pamwenga kume kwambura kusuzga kweniso mwaluwiluwi mu muzi waki. Kusankha uku kutuliya pa vamampha vo mulimi wasaniya pamwenga kuwanika pankhani yakuphwerere malisuwa nga chilengiwa.
Mulimi wawerengi vivwati matchumi nganayi (40) vovitenere kuwa pa hekitala imoza pamwenga 40 pamayekala ngawiyi ndi hafu(2.5acres) kuti vije pa malu po wakhumba lisuwa/nkhalangu yaki. Iyi ndi nyengu yo mulimi watenere kusimikiza mtundu wa vimiti/vivwati vo wasankha kuti vizije luwandi la lisuwa/nkhalangu yaki. Vimiti/Vivwati vitali kweniso vakunyoloka umampha ndivu vitenere kusankhika pamwenga kuviphwerere.

Mulimi wadumuwi vivwati vambura kukhumbika ndi chimayi pamwenga chikwanji chiwuyi limu/chakuthwa mwakukwezga muchanya pakudumuwa pakuchilazisya kuchanya kuvikiliya nthambi zinyiki kuti zingakwasikanga pamwenga kudumulika so nazu. Wonesesani kuti vipangizu vosi vomudumuliyengi ni viwuyi pamwenga vakuthwa limu.
Vivwati/vimiti vo mwasankha mwaviwerenga kuviphatiliya cha (pamwnga kuti dumuwani nthambi zambura kwenere pamwenga zambura ntchitu kweni zingajumphanga zinkhondi cha (5). Panyengu yo vimiti veche vimana , kuphatiliya kuchitiki pa mlingu wa theka(hafu) kutuliya pasi pa chivwati/ chimiti che chosi.
Kuphwerere vimiti vovasankhika kweniso kuphatiliya ndi udindu wa mulimi kweniso wanthu wosi wamuzunguliya mulimi yo. Chifukwa chaki kuphwerere vivwati ndi udindu wa munthu weyosi ija pe cha. Ivi vingakwanilisika pakugwira ntchitu ndi Boma kweniso mafumu ndi walongozi a mumuzi pakuwika malangu ngakwendese malisuwa/ nkhalangu za mumuzi.
Ndi udindo wa mulimi, wanthu wa mumudzi pamwenga chigawa Kulima mumphepeti kuzunguliya lisuwa/nkhalangu(fire-break) kuti vimiti vachilengiwa vivikiliki/vitetezeki.
Malangu nga malisuwa/Nkhalangu zachilengiwa ngatenere kusimikiziya ndondomeku zakuvikikiliya ku motu ndi viwetu ndipo paje chilangu chakukhwima ukongwa kwa wo waswa malangu.